Ord. Prof. Fuad Köprülü’nün, 2. baskısı, 1966’da Diyanet İşleri Başkanlığınca yapılmış olan Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar adlı eserinin 3. baskısı da yine ayni Başkanlıkça yayımlanmış bulunmaktadır. Bu yeni basımın dört beş yıllık bir geçmişi vardır, önce Millî Eğitim Bakanbğınca “ 1000 Temel Eser” arasında çıkarılması düşünülen İlk Mutasavvıfların, bu seri durdurulunca, Başbakanlık Kültür Müsteşarlığı tarafından […]
12 ve 13. yüzyıl boyunca Anadolu’ya göçen Türk boyları, kendilerini bir inanç mozayiği içinde buldular. Buna kendilerinden de çok şeyler kattılar. Asya ve Anadolu insanları yepyeni bir kültür birikimi ile canlılığını sürdürdü. Asya’da Yer, Gök ve diğer tabiat tanrılarına tapınan Türkler’de Animizmin etkisi ile “Ocaklar Kültü” gelişmişti. Tüten ocakların koruyucu ruhuna inançla yakılan ocakların hiç […]
Yazar, Fethullah Gülen’i her ne pahasına olursa olsun siyasal İslâm’ın içinde göstermek niyetiyle, Bediüzzaman’ı İslamcı ve Fethullah Gülen’i de O’nun devamı gibi takdim ediyor. Mümtazer Türköne’den iktibaslarda bulunarak ve kendi düşüncelerini iktibasta bulunduğu kişilerin düşünceleri içine karıştırıp, sanki bunların düşünceleriymiş gibi aktarmada beis görmeme canbazlığı yaparak, Said Nursî’yi, ‘Namık Kemal ve Ali Süavi ile başlayan, […]
Çocukken, bir dizi güçlü dinsel inancım oldu fakat Tanrı’ya pek iman edemedim. Bir dizi önermeden oluşan bütüne inanmakla, onlara kendimizi verme anlamını içeren iman arasında fark vardır. Tanrı’nın varlığına tamamıyla inanıyordum ayrıca İsa’nın Gerçek Varlığı’na ve Komünyon’a, ayinlerin yararlı etkisine, ezeli lanetin geleceğine ve Arafın nesnel gerçekliğine de inanmaktaydım. Ama nihai gerçeklik hakkındaki bu dinsel […]
1- FÂTİHA SÛRESİ Mekke döneminde inmiştir. Yedi âyettir. Kur’an-ı Kerim’in ilk sûresi olduğu için “başlangıç” anlamına “Fâtiha” adını almıştır. Sûrenin ayrıca, “Ümmü’l-Kitab” (Kitab’ın özü) “es-Seb’ulMesânî” (Tekrarlanan yedi âyet)1, “el-Esâs”, “el-Vâfiye”, “el-Kâfiye”, “el-Kenz”, “eş-Şifâ”, “eşŞükr” ve “es-Salât”2 gibi başka adları da vardır. Kur’an’ın içerdiği esaslar öz olarak Fâtiha’da vardır. Zira övgü ve yüceltilmeye lâyık bir tek […]
Yediyüz beyitten oluşan ve olasılıkla İÖ 300-100 arası bir tarihte yazıl¬mış olan Bhagavadgita, Veda döneminin güneş tanrısı Vishnu’yu, Ve-dalardaki Yaratılış İlahisi’nden (X, 129) hareketle Sanıklıya Yoga fel¬sefesini, olasılıkla Krishna’dan önce gelen Vâsudeva kültünü, çoban kahraman Krishna’yı ve Mahâbhârata Destanı’ndaki Krishna’yı, Upanishadlar’daki Brahma felsefesini, az da olsa Buddhistik – ve hatta Materyalistik- düşüncelerle karıştırıp bir potada […]
İbrahim’in oğlu İshak’ı kurban etmek için dağa yolculuğuna ilişkin Tevrat’taki öykü çok farklı şekillerde yorumlandı. Erken dönem Hristiyan Kilisesi tarafından iman ve itaatin kutsanması amacıyla kullanıldı. O zaman İbrahim ve onun Tanrı’nın isteğine tereddütsüz itaatine odaklanılıyordu. Musevî kültüründe daha sonraları bu öykü Tanrı’nın merhametini istemek için kullanıldı: Melek; “elini çocuğun üstünden çek, senden ona hiç […]
Mevlâna Celâleddin-i Rumi İslam Ezoterizmi’nin en önemli isimlerinden biridir. Ancak onun bâtıni yönü geniş kitlelerce hiçbir zaman anlaşılamamıştır. Onun bâtıni yönünü anlayabilmek için günümüze kadar gelen eserlerinin üstündeki örtünün kaldırılması şarttır. Aksi takdirde o büyük bâtıni öğretinin sırlarına nüfuz edilemez. Sözlerinin üstü örtülü olduğunu bizzat kendisi de kaleme aldığı eserlerinde özellikle vurgulamıştır. Halka bundan fazla […]
Bu kitap, çok açık bir anlatım ile, Hacı Bektaş Veli eseri olan Makalat kitabının batıni yorumu ile ilgilidir. Kaynak konusunda bana sonsuzca yardım eden Sayın Cemal Yeşiltaş ve Sayın Selahattin Yeşiltaş’a şükranlarımı bildiriyorum. Bu kitapta, KA’yıb adı altında olan tüm esinlenmeler naçizane kendime aittir. Prof. Dr. M. Fuat Köprülü, Doç. Abdülbaki Gölpınarlı ve Sefer Aytekin […]
Anadolu’da önemli etkisi olan Muhyiddin İbn-i Arabi’nin bâtıni öğretisi, kökeni on binlerce yıl öncesine giden çok köklü bir bilgi edinme ve bilgi aktarma sistemine bağlıdır. Bu sistem sufizmin önemli temel taşlarından biridir. Sufizm’in içinde kendine özgü bir üslupla bâtıni öğretinin sırlarının kuşaktan kuşağa aktarılmasında Muhyiddin İbn-i Arabi’nin çok önemli bir fonksiyonu olmuştur. Öğretisine ait sırların […]
“Gurdjieff ancak sonradan anlayabildiğim bazı şeyler anlattı: ‘Hindistan’da sadece “Felsefi”, Mısır’da sadece “Teorik” ve İran, Mezopotamya ve Türkistan’da sadece “Pratik” okullar vardır. Çok eski bir zamanda bunlar bu şekilde bölündü… Ancak “felsefe”, “teori” ve “pratik” ile ne kastettiğimi bilmiyorsun. Bu kelimeler genel bilinen anlamlardan farklı bir şekilde algılanmalıdır’.” P.D. Ouspensky (1) Gurdjieff’in yukarıdaki sözlerini okuduğumda […]
Tanrının Maskeleri’nin ilk cildinin 1959’da yayımlanmasının üzerinden daha iki yıl bile geçmeden, Doğu Afrika’nın Tanganika bölgesinde, Olduvai Gorge’de, dünyadaki ilk insan türlerinin tarihini bir milyon yıldan daha eskiye götüren bir dizi yeni keşif oldu. Güney Afrika’da altı ayrı yerden çıkarılan önceki buluntular, ilk insan türünü İÖ yaklaşık 600 bine tarihlerken (bkz. aşağıda s. 379-382), yeni […]
Modern siyaset din tarihinden bir kesittir. Son iki yüz yıllık tarihin büyük bölümüne biçim veren önemli devrimci ayaklanmalar inanç tarihine ait olaylardı – Hristiyanlığın uzun dağılma sürecinin ve modern siyaset dininin yükselişinin dönüm noktaları. Yeni binyılın başında kendimizi içinde bulduğumuz dünyaya ütopyacı projeler enkazı yığılmıştır. Bu projeler dinin gerçekliğini yadsıyan seküler bir çerçeve içinde olmakla […]
Bin beş yüz yıllık tarihi boyunca Çin ve Japonya dışında ilgi toplamamış olan Zen Budizmin son elli yıl içinde dünyada geniş ölçüde yankı yapmış olması gerçekten açıklamayı gerektirecek bir olay. Elli yıl öncesine kadar Çin ve Japonya dışında etki yapmamış olması, belki dünyanın öbür bölümünün yüz yıllarca Uzak Doğudan hemen bütünüyle kopuk yaşamış ve Uzak […]
Bu kitabı yazmaya Rabbime söz vermiştim ve sözümü tuttum. Oysa ki, yıllarca Allah ilmi parayla satılmaz demiştim ve ne biliyorsam herkese karşılıksız beklentisiz yıllarca bildiklerimi anlattım. Bazen şifa yaptım,esma çalıştım,çakra temizledim, velhasıl hadsizce elimden geleni yapmaya çalıştım. Ancak en son anda egoya kapılıp kitabım basılsın demeye başladım. Akitimse beklentisiz herkese açık kitap olmasıydı. Bir süre […]
Ölümsüz Mısır! Bilinen en eski uygarlıklardan biridir. Geçmişteki büyük uygarlıkların büyük bir kısmı bize teknik sanatları hakkında çok az belge bırakmışken, arkeologlar Mezopotamya ve Orta Amerika’daki kumların, çürümüş bitki ve sarmaşıkların altında saklanmış eski şehir kalıntılarını araştırıp birkaç iz bulmaya uğraşırken, Mısır’da eşi görülmemiş bir uygarlığın varlığını tanımak, ölülerin bir hediyesi gibi onu almak çok […]