Kategori: Deneme

Doğan Cüceloğlu – İyi Düşün Doğru Karar Ver

Çoğu kişi kendinden beklenen yaşamı sürdürür. Sürdürdükleri yaşam kendi duygu, düşünce ve inandıkları değerlerle uyuşmasa bile, insanlar bu konuda yapabilecekleri bir şey olmadığını düşünürler, istedikleri hayatı yaşama gücünü veiç özgürlüğünü kendilerinde bulamazlar. Çok az insan duygu, düşünce ve inandıkları değerlere uygun bir yaşamı gerçekleştirme güç ve özgürlüğünü taşır. «Etkili yaşam» inandığı ilke ve değerleri günlük […]

Louis-Ferdinand Céline – Profesör Y İle Konuşmalar

Sihirbaz sahneye çıkıp, ortalığı kasıp kavurmuş, kimselerin akıl sır erdiremediği, eşi benzeri görülmemiş numarasını sunduktan sonra numarasının sırrını açıklıyorsa eğer, orada bir an durup düşünmek gerek. Aristo’dan miras bir çaba, Horatius’la, Boileauyla , Baudelaire’le, Wilde’la kesişen bir yol: Profesör Y ile Konuşmalar; nam-ı diğer, Céline’in ars poeticası . Yolculuk ’ un sırrı. Doktorun reçetesi. Sırrını […]

Tzvetan Todorov – Edebiyat Kavramı ve öteki denemeler

“Edebiyat nedir” uçurumuna dalmadan önce, elime küçük bir can simidi geçiriyorum: Sorgulamam ilk olarak, edebiyatın varlığı üzerine değil, a EDEBİYAT KAVRAMI artık Levi-Bruhl çağında değiliz. Bu ilk gözlemlere, edebiyatın bugün geçirdiği dağılma gözlemleri eklenir: Alabildiğine farklı bakış açıları içinde bize sunulan yazıların baş edilemeyen çeşitliliği karşısında bugün edebiyat olanla olmayanı ayırt etmeye kim cesaret edebilir? […]

Jean-Paul Sartre – Edebiyat Nedir

‘Eğer bir şeye bağlanmak1 istiyorsanızdiye yazıyor genç bir budala, ‘neden gidip Komünist Partisi’ne yazılmıyorsunuz?’ Pek çok kez bağlanmış ve bağlantılarından daha da çok caymış, ama bunu unutmuş büyük bir yazar da bana şöyle diyor: ‘En kötü sanatçılar en fazla bağlanmış olanlardır: Örneğin, Sovyet ressamlarına bakın.’ Yaşlı bir eleştirmen hafiften sızlanıyor: ‘Siz yazını öldürmek istiyorsunuz: Güzel-Yazm’a […]

Horst Redeker – Edebiyat Estetiği

ülkemizde son yıllarda bilimsel maddeci estetik ve sanat ( edebiyat) kuramıyla ilgili yapıtların peşpeşe yayımlanması!, sanata bilimsel yaklaşım konusunda bizlere geniş ufuklar açtığı kadar, bu alanda özgün çalışmalara da kuramsal destek sağlayarak, ortak bilimsel bir estetik ve sanat kuramının oluşturulmasına temellik de etmektedir. Bu açıdan baktığımızda, Edebiyat Estetiği’nin estetik bilimi içinde yer alan Kagan’ın Estetik […]

Demir Özlü – Bir Beyoğlu Düşü

“Başımdan bütün bu tuhaf olayların geçliği gençlik yıllarından bu yana, denizleri çeşitli yönlere açılan, yumuşak tepeleriyle bütün o Boğaz’la Haliç çevresine uzanan, gizemli İstanbul kentinde hiçbir yer beni Tünel Alanı kadar ilgilendirmemiştir. (… ) Şimdi rutubetli sokaklarıyla o gizemli mahalleden uzaktayım. Hepsi, bütün yaşadıklarım da, baskı alƨnda geçmiş gençliğimin o büyüleyici yanılsamaları da geride kaldı. […]

Demir Küçükaydın – Kıvılcımlı’da Yapı ve Özne Sorunu (Katkısı ve Eleştirisi)

Konumuz, Toplumsal Evrim dolayısıyla da Devrimler. Bu evrimin ve devrimlerin mekanizmalarının anlaşılması, bunların özüne daha derinden nüfuz etmeyi sağlayacak kavramsal araçlar. Marksizm’in bunları açıklarken kullandığı iki kavram sisteminin aralarındaki farklar ve çelişkiler. Ve bu çelişkiyi aşmak için yapılmış girişimler. Bunların başarısızlığı ve bu başarısızlığın nedenleri. Hemen görüleceği gibi, kısaca Marksizm de denen, Marksistler tarafından da […]

Gilles Deleuze & Felix Guattari – Kafka Minör Bir Edebiyat İçin

Kafka’nm yapıtına nasıl girmeli? O bir köksap, bir yuva. Şato’nun, kullanım ve dağılım yasaları pek iyi bilinmeyen “çoğul girişleri” var. Amerika’daki otelin, sayısız kapıcının gözlediği, sayısız ana ve yardımcı kapısı, hatta kapısız giriş ve çıkışları var. Bununla birlikte Yuva’nın, aynı adı taşıyan öyküde, tek bir girişi var gibidir; olsa olsa hayvan, ancak gözetlemeye yarayabilecek ikinci […]

Elias Canetti – Edebiyatçılar Üzerine

HERHANGİ BİRİNE, anlattıklarını hikaye diye dinleyen, seni tanımayan ve edebiyat beklentisi olmayan birine hikayeler anlatmak! Gezgin bir hikaye anlatıcısı olarak geçirilen bir hayat güzel olmalı. B ir kimse bir söz söyler ve sen hikayeyi anlatırsın. Bunun sonu hiç gelmez, ne gündüz ne gece; gözün görmez, kollarını bacaklarını hareket ettirme yeteneğini kaybedersin. Ama ağzın hep emrine […]

Küçük İskender – Galileo’nun Pergeli

Hızlandırılmış Cinayet Kursları işin bir şehrin yakınlarında mola verdik; terlemek etin ağlamasıdır: Buna inanıyor aramı Kapitalist, osuruğunu bile nasıl satacağını planlayan kişidir. Tek derdi, ambalaj masrafı olmasın diye kıçının da pazara girmiş bulunmasıdır. Herkes bir dine bağlı olabilir. Ancak o dinin peygamberi bir tanedir. Uğraşmaya değmez. — Çok hassassın bu gece! — Seninle konuşuyorum. Altını […]