50 Soruda Görelilik Kuramları, Bilim ve Gelecek Kitaplığı’nın “50 Soruda” dizisinin üçüncü kitabı. İbrahim Semiz, bu kitapta, fizikte devrim sayılan ve günümüz fiziğini anlamak için olmazsa olmaz olan özel ve genel görelilik kuramlarını, altyapısını oluşturan ve ilintili olduğu tüm konularla birlikte anlatıyor. Yazarın, diyalog formatını kullanarak, soru sayısını 50’den birkaç misline çıkardığını fark edeceksiniz. Söyleşi […]
Viyana’daki Bilimler Akademisinin Grillparzer Ödülü’nü vermesi nedeniyle kendime bir takım elbise almak zorunda kaldım, çünkü törenden iki saat önce birdenbire, kuşkusuz olağanüstü olması gereken bu törene pantolon ve kazakla gidemezdim ve böylece gerçekten de Graben denilen yerde Kohlmarkt’a gitmeye ve kendimi olaya uygun olarak törensel bir kıyafete sokmaya karar verdim, bu amaç için çok sayıda […]
Adorno’dan kültürel göndermelerini ve Türkçede okunabilirliğini gözeterek seçtiğimiz on edebiyat yazısı var kitapta… Kavramlaştırma Adorno’ya göre, farklı şeylerin ve olguların bir kalıba dökülmesi, tikelin genele indirgenmesidir – kuşkusuz eleştirel metinlerin de yaptığı budur sonuçta. Kitap için yazdığı Sunuş’ta Orhan Koçak Adorno’nun buna karşı başvurduğu özgürleştirici stratejiyi şöyle açıklıyor: “Sanat yapıtınınki gibi özgürleştirici bir ters akıntıdır […]
Öfkesi Burnunda Acaba neden ilkel ve yarı uygar insanlar arasında bekâr kadın ve bekâr erkek sorunu yoktur? Neden Çin’de ve Japonya’da çok sayıda evlenmemişkadın olduğuna dair herhangi bir şey okumuyoruz? Ve neden bu sorun Ortaçağ kültüründe ortaya çıkmadı? Bu konu neden iki yüzyıl, hatta yüz yıl önce tartışılmadı? Batı dünyasında ekonomik koşulların değişmesi mutlaka önde […]
BBC için sanat programları hazırlayan Simon Schama, Picasso üzerine yaptığı programda şu sarsıcı olayı aktarmaktadır: “İtalyan faşizminin, Alman faşistleriyle birleşerek gerçekleştirdiği Guernica katliamı, Picasso’nun aynı adlı eseriyle dünya için bir kez daha sarsıcı olmuştur. Ama eserin yapılmasından sonra, Hitler, Paris’i de işgal etti. Hitler’in subaylarından biri Picasso’nun atölyesine gitti. Subay atölyede gördüğü Guernica tablosunun fotoğrafını […]
Şu paradoksu ele alalım: Yaşamış olduğumuz son on yılda, tüm dünyada ideolojik hareketlerin gözle görülür bir biçimde yeniden canlanışına tanıklık edildi. Ortadoğu’da Îslâmî köktencilik, etkili bir siyasi güç olarak ortaya çıkarken, Üçüncü Dünya olarak adlandırılan ülkelerde ve Britanya Adalarının bir kısmında devrimci milliyetçilik, emperyalist iktidara karşı verdiği mücadeleyi sürdürmekte. Doğu blokunun post-kapitalist devletlerinin bazılarında, hâlâ […]
Son birkaç on yıl içinde, edebiyat kuramına ilgi nispeten kaybolduğu için elinizdeki gibi kitaplar da gittikçe azalıyor. Bu gerçeği sonsuz bir minnetle karşılayacak kişilerden de söz edilebilir ancak onların çoğu da zaten bu önsözü okumayacak. 1970’lerde ya da 80’lerde, anlambilimin, post-yapısalcılığın, Marksizmin, psikanalizin ve bu tür kuramların büyük bölümünün, otuz yıl sonra öğrenciler için birer […]
Fakirliğin ve komünist rejimin girdaplarına bu kadar kapılan Çin nasıl küresel kapitalizmin dinamik merkezi haline gelmiştir? Çin, ABD ve Avrupa’da üretilen her şeyi yarı fiyatına üretirse ne olur? Bu gelişme hayatımızı nasıl etkiliyor? China Inc., bu algılaması zor soruları zengin ve detaylı bir şekilde anlatıyor. Herkesin gelecek hakkındaki fikirlerini değiştirmesi gerekiyor… BÜYÜYEN ÇİN – KÜÇÜLEN […]
BİRİNCİ BÖLÜM İKİNCİ MEŞRUTİYET’İN SINIRLARI 1- İkinci Meşrutiyet ne zaman başlar? a- 23 Haziran 1908 Beyannamesi: b- Rumeli mitingleri ve Yıldız’a telgraflar: c- Hürriyeti ilan eden nutuk, ”Ya Kanunu Esasi, Ya Ölüm!” d- Hürriyetin resmen ilanı: 2- İkinci Meşrutiyet ne zaman son bulur? İKİNCİ BÖLÜM MEŞRUTİYETİN SİYASİ HAYATI 1- İç ve dış olayların şeması a- […]
Milliyetçilik, 19. yüzyılda Avrupa’da millî devletlerin kuruluş dönemi ve 2. Dünya Savaşı’ndan sonra sömürgeciliğe karşı millî kurtuluş mücadeleleri dalgasından sonra, yeni bir baharını yaşıyor. Kara bir bahar bu: Milliyetçi çatışmalar, düşmanlaşmalar büyük yıkımlara yolaçıyor; bin türlü sorun yüküyle biriken öfkeler, kendi gibi olmayana karşı beslenen “millî” hınçların potasına akıtılıyor; toplumlar “mîllî birlik” adı altında teksesli […]
10 yaşımdan beri düzenli maça giden biriyim. Televizyonu, futbol maçı izlemek için kullanır, zaten esas itibarıyla bu maksat için yapılmış bir icat olarak değerlendiririm. Hayat ritmimde fikstürün belirli bir ağırlığı vardır. Daha ne diyeyim: Futbolu, çok severim! Bu futbolseverlik mesaisi, uzun yıllar boyunca, yazı hayatımın dışında cereyan etti. 1983’ten beri düzenli yazıyorum. 1990’ların sonlarına gelene […]
Âdetler ve inançlar Uğur böceği nasıl uğur getiriyor? 2012 yılında Dünya’nın sonu gelecek mi? 666 sayısı niçin şeytanı simgeliyor? Asil sınıfa niçin “mavi kanlı” deniliyor? Kızılderililerin rengi gerçekten kızıl mıdır? Tavuk-yumurta probleminin kökeni nedir? İnsanlar niçin kurşun döktürüyor? Abrakadabra” ne demektir? Sihirbazlar niçin “hokus pokus” diyorlar? Soru işareti (?) nasıl ortaya çıktı? Damat eve girerken […]
Elinizdeki kitap 12 Haziran 2011 seçimlerinden önce basılmak üzere yayınevine verildi. Aslında seçimlerden bir ay önce bu kitabı yayımlamayı düşlemiştim. 1972–75 yılları arasında “Bomba Davası” adlı yapay bir davanın baş sanığı seçilmiş, işkence görmüş, hiçbir dönemle kıyaslanamayacak iki yıllık bir cezaevi deneyiminden sonra, yargılanma tamamlanmadan salıverilmiştim. “Bomba Davası”nın senaryosuna göre, Gnkur. Bşk. Org. Faruk Gürler, […]
Yıllar önce, Isǚ tanbul’da, genellikle roman çevresinde dönen bir söyleşinin sonunda, Michel Butor, en büyük düşlerinden birinin yapıtlarının son halkası olarak “geleneksel bir roman” yazmak olduğunu söylemişti bana. Michel Butor gibi en belirgin özelliği durmamacasına yeni biçimler aramak olan bir yazardan pek beklenmeyecek bir sözdü bu. Ama, biraz düşünülecek olursa, anlaşılmayacak bir söz değildi. Her […]
Doğum yurdum Diyarbakır, adı, Amida’dan Amid’e, Diyarı Bekr’ d e n Diyarbekir’e sonunda bugünkü adına dönüşen çok eski bir yerleşim yeridir. Kapkara kayalar üstüne oturmuş, her burcu sanat şaheseri sayılabilecek kalın surlarla çevrili kadim bir kent. Hiçbir kavmin, geniş kapılarının önünden geçmeye cesaret edemediği bir kale… Eski dengbej anlatılarının soluk alıp verdiği sırlar ülkesi; benim […]
Şöyle bir senaryo hayal edin: Çiğdem İstanbul Devlet Opera Balesi’nde balerindir ve otomobiliyle Atatürk Kültür Merkezi’ne doğru yol almaktadır. Çağrı ise fizik profesörüdür ve yine otomobiliyle aynı yere doğru gitmektedir. Çağrı’nın, Çiğdem’in rol aldığı gösteriye biletleri vardır. Genç balerin, geç kalacağını anlayınca kırmızı ışıkta durmaz ve Çağrı’nın arabasına çarpar. Birkaç gün sonra bir hastane odasında […]